Hiện nay, mỗi phương thức vận chuyển đều có những ưu điểm khác nhau. Vận tải đa phương thức là phương thức vận tải tác động trực tiếp đến quá trình vận chuyển hàng hóa.
Tuy nhiên, để hiểu rõ hơn về phương thức vận tải đa phương thức là gì, hãy cùng Khóa Học Xuất Nhập Khẩu Online tìm hiểu kỹ hơn qua bài viết dưới đây.
1. Khái niệm vận tải đa phương thức là gì?
Vận tải liên phương thức (Multimodal transport) là quá trình vận chuyển hàng hóa trong nước và quốc tế bằng nhiều phương thức khác nhau như đường bộ, đường sắt, đường thủy và đường hàng không.
Ví dụ về vận tải đa phương thức
Doanh nghiệp tại Hà Nội – Việt Nam xuất vải sang Thượng Hải – Trung Quốc với lộ trình theo 2 phương thức đường bộ và đường biển sau: Xe container chở lô hàng từ Hà Nội tới cảng Hải Phòng – Tàu biển vận chuyển tới cảng Thượng Hải – Xe container chở hàng về kho.
Lịch sử phát triển của vận tải đa phương thức
Vận tải đa phương thức quốc tế ra đời đáp ứng yêu cầu hoàn thiện hệ thống cung ứng và cuộc cách mạng container, đặc biệt là vận tải đường biển. Cuối cùng là do sự phát triển của công nghệ thông tin.
Vào cuối những năm 1960, Châu Âu bắt đầu áp dụng dịch vụ vận tải đa phương thức vào thương mại quốc tế. Vào những năm 1960 và 1970, Hoa Kỳ bắt đầu áp dụng vận tải đa phương thức. Năm 1980, Công ước vận tải đa phương thức quốc tế ra đời, vận tải đa phương thức đã phát triển trên toàn thế giới. Từ những năm 1980 đến nay, hầu hết các khu vực trên thế giới đều bắt đầu phát triển vận tải đa phương thức.
Xem thêm: Vận đơn vận tải đa phương thức
2. Đặc điểm của vận tải đa phương thức
– Quá trình vận chuyển phải có từ 2 phương thức vận chuyển trở lên
– Các nhà khai thác vận tải đa phương thức có tư cách là người được ủy thác
– Trong quá trình vận chuyển, người kinh doanh vận tải đa phương thức phải chịu trách nhiệm về hàng hóa
– Đối với các lô hàng đa phương thức quốc tế, địa điểm nhận hàng và địa điểm giao hàng thường ở các quốc gia khác nhau
3. Các hình thức vận tải đa phương thức
– Vận tải đường biển – đường hàng không: Kết hợp tính kinh tế và tốc độ, nó phù hợp với các mặt hàng có giá trị cao như đồ điện tử và các mặt hàng theo mùa như quần áo, đồ chơi và giày dép.
– Vận tải đường bộ – đường hàng không: Vận tải đường bộ ở đầu và cuối quá trình vận chuyển của hình thức này có tính linh hoạt cao, đáp ứng nhu cầu tập trung hàng hóa đến các sân bay phục vụ các chuyến bay đường dài.
– Vận tải đường sắt – đường bộ: Sự kết hợp giữa an toàn của vận tải đường sắt và tốc độ của vận tải ô tô, hình thức này đang được sử dụng rộng rãi ở Mỹ và Châu Âu.
– Vận tải đường sắt/bộ/thủy – đường biển: Đây là phương thức vận chuyển hàng hóa xuất nhập khẩu phổ biến nhất hiện nay, phù hợp với các loại hàng hóa đóng container không yêu cầu cao về thời gian vận chuyển.
4. Ưu điểm và hạn chế của hình thức vận tải đa phương thức
Ưu điểm
-
- Chỉ cần 1 hợp đồng và 1 chứng từ của lô hàng, thủ tục đơn giản nhanh chóng.
- Doanh nghiệp kinh doanh phương thức này chịu trách nhiệm trong suốt quá trình vận chuyển hàng hóa nên khách hàng có thể yên tâm rằng hàng hóa được an toàn.
- Cho phép vận chuyển đa dạng các loại hàng hóa với khối lượng và kích thước lớn.
- Mức độ an toàn cao, ít hư hỏng trong quá trình vận chuyển.
Nhược điểm
-
- Yêu cầu cao về cơ sở vật chất, hạ tầng.
- Một số hình thức có tốc độ giao hàng chậm hơn.
- Hạn chế đối với một số mặt hàng dễ hỏng.
5. Lợi ích khi sử dụng vận tải đa phương thức
Phương thức vận tải này đang đóng góp quan trọng cho thương mại quốc tế và nền kinh tế các nước. Giá trị cốt lõi mà vận tải đa phương thức mang lại có thể kể đến như:
-
- Giảm chi phí logistics, giảm chi phí hàng hóa và chi phí sản xuất.
- Nâng cao năng lực cạnh tranh về giá cả và chất lượng hàng hóa.
- Do khả năng chở khối lượng hàng hóa lớn nên mạng lưới giao thông được mở rộng, mang lại lợi ích kinh tế cao.
- Giúp các công ty sản xuất, kinh doanh tiếp cận nhanh chóng các thị trường, đặc biệt là thị trường quốc tế thông qua mạng lưới giao thông rộng lớn và có tính kết nối cao.
- Tăng cường mối quan hệ hợp tác giữa chính quyền và doanh nghiệp, giảm thiểu các giấy tờ không cần thiết trong quá trình vận chuyển.
6. Các loại chứng từ vận tải đa phương thức
Có hai loại chứng từ vận tải đa phương thức: Chuyển nhượng và không chuyển nhượng.
Chứng từ vận tải đa phương thức không thể chuyển nhượng phải được phát hành dưới hình thức người nhận hàng đích danh. Các loại chứng từ vận tải nội địa đa phương thức do hai bên thống nhất như Chứng từ liên hợp hay Vận đơn FIATA.
7. Thực trạng vận tải đa phương thức trên thế giới và ở Việt Nam
Vận tải đa phương thức trên thế giới đã được phát triển từ năm 1980 với cơ sở hạ tầng vững mạnh, mạng lưới giao thông quy hoạch thuận lợi. Năm 2020, ở Châu Âu, tốc độ phát triển trung bình của khối lượng vận chuyển hàng hóa trong vận tải đa phương thức đạt 4.7%, là một mức phát triển khả quan.
Tại Việt Nam, phương thức vận chuyển này còn khá mới để tạo điều kiện thuận lợi cho quá trình giao thương với các nước trên thế giới. Chính phủ cùng các bộ, ngành liên quan đang quan tâm hơn đến vận tải đa phương thức thông qua việc đầu tư đồng bộ từ cơ sở hạ tầng đến phương tiện.
8. So sánh vận tải đơn và vận tải đa phương thức
Vận tải đa phương thức thuận tiện hơn vì chỉ cần một hợp đồng cho tất cả các phương thức vận tải, trong khi vận tải đơn phương thức phải ký nhiều hợp đồng cho mỗi tuyến vận tải.
Người gửi hàng của công ty vận tải đa phương thức phải trả tiền cước cho tất cả các hình thức vận tải đã sử dụng theo giá cước do hai bên thoả thuận.
Các cá nhân và công ty tham gia kinh doanh vận tải đa phương thức đóng vai trò là bên chính chứ không phải là đại lý cho người gửi hàng hoặc người chuyên chở tham gia vận tải đa phương thức.
Người kinh doanh vận tải đa phương thức phải chịu hoàn toàn trách nhiệm về việc giao hàng chậm trễ, chịu hoàn toàn trách nhiệm về những tổn thất trong tất cả các khâu vận chuyển.
Có rất nhiều phương thức vận tải để vận chuyển hàng hóa từ các nước trên thế giới hay nội địa nhưng vận tải đa phương thức là một trong những hình thức phổ biến nhất do những lợi ích mà nó mang lại. Hy vọng những thông tin trên có thể giúp bạn hiểu rõ hơn về phương thức vận chuyển này.
Tham khảo thêm: Lộ Trình Học Xuất Nhập Khẩu Cho Người Mới Bắt Dầu